Chop & Drop – Kỹ thuật thay thế bón phân trong canh tác vườn rừng

Thiên nhiên tự chăm rừng

Giống như cách mẹ “thiên nhiên” đã tự chăm sóc những khu rừng trên khắp thế giới suốt 460 triệu năm, còn hóa thạch người hiện đại (Homo sapiens) chỉ xuất hiện cách đây khoảng 195.000 năm. Chop-and-drop bắt chước những gì diễn ra trong rừng hay trong bất kỳ môi trường tự nhiên nào. 

Để chop được cần trồng cây, loại cây thường được trồng để chop được gọi là “cây sinh khối”. 

Trồng cây để tạo ra sinh khối thì tốn thời gian, tốn tấc đất tấc vàng , và cần có am hiểu nhất định về kĩ thuật canh tác vườn rừng.

Chop & Drop – Tấp Tủ

Ở nông trại vườn rừng noom, tất cả lá rụng, cành, khúc gỗ và các vật liệu hữu cơ tại vườn rừng sẽ theo đúng nghĩa đen là “chop” – chặt và “drop” – rơi xuống đất, chúng dần dần phân rã, trở thành mùn và tạo nên lớp đất màu mỡ tự nhiên nhất. Và đây cũng là việc tốn thời gian nhất. Có thể lên đến vài 3 năm nếu đất đã bị bạc màu, kiệt quệ do canh tác hoá chất trồng hàng loạt để thu hoạch. Chỉ tính thời gian thôi đã thấy đắt xắt ra miếng.

Dù nhìn thì rất nhanh-gọn-lẹ, chỉ cần chặt, thả chúng xuống đất và bỏ đi. Nhưng điều mà canh tác vườn rừng khác hẳn với canh tác khác là ” nuôi đất, không nuôi cây trực tiếp bằng bón phân hữu cơ”

Lợi ích tấp tủ

Điểm qua những lợi ích nuôi đất từ việc tấp tủ có thể khiến bạn bất ngờ.

1. Mùn hữu cơ tự nhiên: như một lớp phủ tức thì miễn phí, vật liệu hữu cơ chặt và thả lại gần như giống hệt với những gì được thực vật hấp thụ suốt quá trình sinh trưởng. Giun đất ăn xác thực vật thối rữa sẽ đào sâu hơn vào đất, tiêu hóa và tạo thành phân trùn có khả năng nuôi dưỡng cực tốt. Tận dụng điều này cùng với đa dạng loài cây tại vườn rừng, nông sản tụi mình thu hoạch được có sự đa dạng về dinh dưỡng và nguyên bản về chất lượng tự nhiên. 

2. Bảo vệ lớp đất mặt: bằng cách để nguyên vật liệu hữu cơ cho lớp đất mặt, chúng ta tái bảo vệ lớp đất này khỏi sự khắc nghiệt thông thường như sự mất nước do bốc hơi vào mùa nắng hay sự xói mòn đất mặt do lượng nước xối xả vào mùa đông.

3. Giảm thiểu tối đa dấu chân carboon trong nông nghiệp, đồng thời tạo ra carboon mà chúng ta thường hay biết tới cụm từ ” tín chỉ carboon” . Nhờ vào trồng cây , chặt rồi cần thả vật liệu vào đúng vị trí, bạn tiết kiệm được thời gian và sức lực , xăng xe trong việc vận chuyển nó đến nơi ủ phân…

4. Giảm thiểu xáo trộn đất: bằng cách giữ nguyên bộ rễ bên dưới mặt đất, nó mở ra các kênh dẫn nước và lưu thông không khí, giúp nới lỏng đất và giúp nước thấm sâu xuống tầng dưới.

5. Không cần quá lo lắng về dịch bệnh: trừ khi bạn biết cây bạn đang tấp tủ có bệnh mà bạn đang cố gắng loại bỏ. Trong trường hợp này, đống phân trộn có thể là lựa chọn tốt nhất của bạn cho các cành giâm bị bệnh. Nhưng phần lớn các bệnh sẽ không lây truyền từ vật liệu tấp tủ.

6. Sản phẩm thực phẩm thu được khi đất đã được nuôi dưỡng đủ đầy, hệ vi sinh vật đã phát triển đầy đủ thì thực phẩm cũng đầy đủ dinh dưỡng vitamin khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Lúc này thực phẩm cũng tràn đầy năng lượng (prana)

Bất kể mùa nào sẽ luôn có vật liệu thực vật dư thừa từ cây trồng hoặc chủ động cắt tỉa. Chúng ta tận dụng cơ chế xử lý tự nhiên với là rụng hàng năm ở các khu rừng. 

Áp dụng

Nếu bạn mới bắt đầu, hãy thực hành “tấp tủ” những cây chết hoặc cây cần cắt tỉa trong vườn. Kết thúc một mùa vụ, thay vì kéo sinh khối ra khỏi mặt đất hoặc chặt nó xuống rồi mang những chiếc lá và cây thừa đi ủ phân, hãy cắt nhỏ nó và để lại ngay gốc, gần như nguyên vị trí, thả cái rộp xuống, xong. 

Cơn áp thấp nhiệt đới tới sớm trong tháng 8 như dự báo một mùa đông cực kỳ khắc nghiệt. Tấp tủ (chop & drop) như một sự chuẩn bị đơn giản, nhanh chóng và bền vững để nuôi đất, bảo vệ cây trước những biến động khó lường, trước sự thoái hóa đất ngày càng nghiêm trọng của khai thác nông nghiệp kiểu công nghiệp.

Vườn rừng hữu cơ sinh thái đặc biệt ưu tiên chất lượng hơn số lượng. Đầu năm nay, tụi mình đã cắt hết 50% chuối tại vườn rừng, như hy sinh đời bố để củng cố đời con. Sản lượng có thể thấp hơn, và điều chúng ta thu được và trân trọng là sự tương hỗ, chia sẻ dinh dưỡng tự nhiên. Đó cũng là giá trị sức khỏe và tinh túy đất trời trong từng nông sản vườn rừng thu hoạch được.

Trong những hình ảnh tấp tủ dưới đây, bạn sẽ thấy được một vòng tuần hoàn sinh khối khác, đó là sự uyển chuyển và hài hòa với tự nhiên trong chuỗi cung ứng thực phẩm sạch. Các bánh dầu, vỏ lạc, mè, sachi,… sau sản xuất được trả lại vườn để tiếp tục nuôi đất.

Khi hiểu và tận dụng sự vận hành tài tình của thiên nhiên, như cách nuôi đất bằng tấp tủ, chúng ta sẽ không cần những giải pháp nhân tạo nữa. Phân hóa học hay thậm chí phân hữu cơ không những vô nghĩa mà còn tốn kèm, tốn sức, phá vỡ cấu trúc đất nguyên bản. 

Đừng vội vàng chọn “game khó” như các giải pháp nhân tạo, hãy chọn cách dễ dàng, nhẹ nhàng như cách thiên nhiên đang từ tốn với chúng ta!

Nguồn bài viết: noomfood